Veiligheid voor alles is een belangrijk aspect van de werkzaamheden, welke we als vrijwilligers van het Laarbeeks Landschap uitvoeren. De werkzaamheden bestaan voor een groot gedeelte uit het knotten van wilgen, waarvan er in onze gemeente gelukkig een groot aantal staan. Naast het knotten van bomen zijn we ook veelvuldig doende met het uitdunnen van kleinere bosperceeltjes, welke veelal in het buitengebied liggen. Ook binnen de bebouwde kom zijn er zo nu en dan zaagwerkzaamheden uit te voeren. Gezien de omvang van de werkzaamheden, niet alleen de aantallen maar ook de omvang van de bomen - denk hierbij aan hoogten van 35 meter of diameters van meer dan één meter - maken het nodig om ook gebruik te maken van motorkettingzagen, omdat dit met een handzaagje logischerwijze niet meer gaat lukken. Niks mis mee natuurlijk, want daarmee kunnen we meters maken of kuub’ s zo je wilt. Daarmee is onze bijdrage aan het groenonderhoud in Laarbeek effectief en tevens van een toch wel aanzienlijke omvang.
Maar het moet wel veilig zijn zoals hierboven aangegeven en daarom trainen we en scholen we bij. We geven voor alle vrijwilligers en specifiek voor de gebruikers van de kettingzagen een (opfris)cursus die daarbij hoort. Omdat we de mogelijkheid hebben, is gekozen voor de meest uitgebreide opleiding welke er momenteel beschikbaar is zijnde de Europese zaagopleiding, afgekort ECC. Bij deze opleiding, die mede ontwikkeld is door de EFESC (European forestry and environmental skills council) in samenwerking met bosbouw hogescholen uit heel Europa, staan veiligheid en milieu bovenaan naast natuurlijk de techniek en werkmethodiek. De genoemde zaagopleiding kent momenteel 4 niveaus, welke gedurende de tijd steeds verder geoptimaliseerd worden. We zijn met niveau 1 gestart, aanvankelijk met 11 cursisten, echter door omstandigheden is de cursus afgesloten met 9 deelnemers zijnde: Kees Heldens, Arnoud van de Kam, Adri van Vugt, Jan Ernest, Wiebe Rekers, Tony Harings, Piet Derksen van de Ven, Bart Aarts en Guus Gijsbers.
Net als bij autorijden moet de opgedane kennis in de praktijk nog ingeburgerd raken, want laten we wel wezen: Zeker bij niveau 1 komt er heel wat om de hoek kijken. We noemen enkele onderdelen in het kort: Zo zijn 8 Persoonlijke Bescherm Middelen benoemd (helm, zaagbroek e.d.) en de diverse onderdelen van de motorzaag en de werking ervan om van deze machine een relatief veilig stukje gereedschap te maken (rem functies, kettingvanger e.d.). Een evengoed belangrijke zaak is het onderhoud van de machine, uiteraard het schoon houden van onderdelen en super belangrijk het scherp maken en houden van de zaagketting. Met het oogpunt op de vele maatvoeringen en typen kettingen was er wel even een oeps momentje, maar met de verstrekte documentatie was en is er de mogelijkheid om bij twijfel nog even na te zoeken. Wat gemakkelijker te behappen waren de overige onderdelen zoals filters, bougies, startmechanisme, koppeling, vliegwiel, koeling, verwarming en nog veel meer van die zaken.
Vervolgens het veld in zoals dat heet, dan komen weer andere zaken aan de orde. Het is niet een kwestie van zaag starten en gaan met die handel. Nee, het begint met een verkenning van de werkplek en daar moeten passende maatregelen bij worden genomen. Zijn de werkzaamheden in of op de rand van een bos, dan zal er eerst een flora- en faunacheck plaats moeten vinden. Uitgangspunt is natuurlijk dat we de natuur een handje helpen en geen schade berokkenen. Ook kan het zijn dat we de werkplek markeren en eventueel paden afzetten met lint en/of pilons, omdat we tenslotte ook voor de veiligheid van de omgeving verantwoordelijk zijn. Dan nog even de risicoanalyse doorlopen en de machine kan ter hand worden genomen en hop zagen. Ehh..nee, nog even niet, eerst een laatste controle van de machine: Zijn alle onderdelen compleet en in orde? De rem moet natuurlijk functioneren, evenals het smeersysteem en enkele andere delen van de machine. Niet te vergeten ook de Bio-kettingolie en brandstof in de vorm van alkylaat 2T of mogelijk een opgeladen accu.
Uiteindelijk kunnen we dan aan de slag om takken en stammen af te korten en dat kan alleen veilig als we de goede technieken toepassen, rekening houdend met de druk en trekzijde van het hout. Onderwijl is daar ook nog het observeren van de omgeving: Binnen 3 meter afstand mag namelijk niemand zich bevinden en bij velwerkzaamheden is deze afstand nog veel groter, afhankelijk ook van de hoogte van de bomen/struiken. Ook de assistenten zijn duidelijk herkenbaar en dragen een helm met vizier en gehoorbescherming. Duidelijk is wel dat er het een en ander bij komt kijken als je een motorkettingzaag gaat bedienen. Dit feit en de voortdurende ontwikkelingen van machines en ook regelgeving maken het nodig om na 3 jaren alles weer een keer op te frissen. Nee, erg is dat niet, want het werken met een motorkettingzaag is ook gewoon leuk om te doen.Voor die tijd zien we mogelijk weer nieuwe cursisten voorbij komen als starter of als een kandidaat die de kennis opgefrist wil hebben.
De cursisten die 21 januari het deelnamebewijs hebben mogen ontvangen, wensen we een veilige en vruchtbare tijd.
